Η αξία του παιχνιδιού

Η αξία του παιχνιδιού

Το παιχνίδι είναι μία οικουμενικής σημασίας παιδική δραστηριότητα, καθώς η ύπαρξή του διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ψυχοσυναισθηματική  ανάπτυξη του παιδιού. Το παιχνίδι είναι σημαντικό να έχει κεντρικό και ουσιαστικό ρόλο στην παιδική ηλικία, εφόσον αποτελεί μία σημαντική απασχόληση για το παιδί, απαραίτητο για την υγιή ανάπτυξή του. Κάθε παιδί έχει δικαίωμα να ζήσει την παιδική του ηλικία συμμετέχοντας  σε ποικίλες δραστηριότητες παιχνιδιού.

Το παιχνίδι είναι ένα μέσο ευχαρίστησης για το παιδί. Μέσω του παιχνιδιού, το παιδί προετοιμάζεται διανοητικά και συναισθηματικά για τις μετέπειτα εξελικτικές φάσεις που θα ακολουθήσουν στην πορεία της ζωής του. Είναι μία ένδειξη ψυχικής υγείας.

Τα είδη του παιχνιδιού σύμφωνα με τα αναπτυξιακά στάδια εξέλιξης του παιδιού είναι τα εξής:

Παιχνίδι με το αντικείμενο

Σε αυτό το είδος παιχνιδιού το βρέφος ή το παιδί εξερευνά τις ιδιότητες των αντικειμένων. Αρχικά, το βρέφος χρησιμοποιεί τις αισθήσεις του για να εξερευνήσει τα αντικείμενα του περιβάλλοντός του, τα οποία θεωρεί ως παιχνίδια. Στη συνέχεια, ακολουθεί το συμβολικό παιχνίδι, όπου το παιδί μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα συμβολικό αντικείμενο (ένα ξύλο μεταμορφώνεται σε φίδι ή ένα ραβδί). Αυτό το είδος παιχνιδιού βοηθά στην ανάπτυξη της επικοινωνίας και της αφηρημένης σκέψης.

Σωματικό-κινητικό παιχνίδι

Αυτό το είδος παιχνιδιού βοηθά στην απόκτηση σωματικών ικανοτήτων και προάγει έναν δραστήριο τρόπο ζωής μέσω του οποίου μαθαίνει να συνεργάζεται και να αποκτά κοινωνικές δεξιότητες. Μέσα από την έντονη σωματική δραστηριότητα (κρυφτό, κυνηγητό) μαθαίνει να παίρνει ρίσκα μέσα σε ένα ασφαλές περιβάλλον.

Εξωτερικό παιχνίδι

Το παιχνίδι σε εξωτερικό χώρο βοηθά το παιδί να ενσωματωθεί καλύτερα στο κοινωνικό σύνολο. Το παιδί συμμετέχει ενεργά στις δραστηριότητες και  αναπτύσσει σφαιρικά την προσωπικότητά του (κινητικές, γνωστικές, γλωσσικές, κοινωνικές δεξιότητες)

Κοινωνικό παιχνίδι

Το παιδί πειραματίζεται με διάφορους ρόλους. Μαθαίνει να υπακούει σε κανόνες και να συνεργάζεται. Φτιάχνει διάφορα σενάρια, διαπραγματεύεται τους κανόνες και μαθαίνει να αλληλεπιδρά με τους άλλους.

Το παιχνίδι δίνει την ευκαιρία στο παιδί:

  • Να περνά ευχάριστα το χρόνο του με παιδιά της ηλικίας του
  • Να εξερευνά τον υλικό κόσμο και να τον αφομοιώσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο
  • Να αναγνωρίζει και να εκφράζει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του
  • Να αντιμετωπίζει τα προβλήματα της καθημερινότητας και να βρίσκει λύσεις
  • Να εκτονώνει τα δύσκολα συναισθήματά του, το άγχος, τους φόβους  και τη συναισθηματική του ένταση μέσω της σωματικής δραστηριότητας
  • Να κοινωνικοποιείται με παιδιά της ηλικίας του. Μαθαίνει να συνυπάρχει με τους άλλους και να αποκτά κοινωνικές δεξιότητες
  • Να αναλαμβάνει φανταστικούς ρόλους, που το βοηθούν να εκφράζει την επιθετικότητά του, να εξουσιάζει τους φόβους και τις αγωνίες του και να επιλύει τις  εσωτερικές του συγκρούσεις
  • Να εκφράζει την επιθετικότητά του μέσα από κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους

Για να είναι ένα παιχνίδι χρήσιμο και με εκπαιδευτική αξία για το  παιδί, είναι σημαντικό να επιτρέπει στο παιδί  να το χρησιμοποιήσει με όποιο τρόπο θέλει το ίδιο, να μπορεί να το μεταμορφώσει και κυρίως να αφήνει χώρο στη φαντασία του.

Για τους παραπάνω λόγους και ακόμα περισσότερους, είναι σημαντικό οι γονείς να ενθαρρύνουν το παιδί τους να παίζει παρέχοντάς του:

  • Προσωπικό χώρο για παιχνίδι, ιδανικό για δραστηριότητες κάθε είδους. Αυτός ο χώρος χρειάζεται να είναι ασφαλής, δίχως αιχμηρά ή άλλου είδους επικίνδυνα αντικείμενα, να είναι μεγάλος σε χωρητικότητα και να επιτρέπει στο παιδί να χαλαρώσει όποτε το ίδιο επιθυμεί
  • Παιχνίδια ανάλογα με το ηλικιακό στάδιο του παιδιού. Σε κάθε αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού αλλάζουν σημαντικά τα ερεθίσματα που μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενα παιχνιδιού για το παιδί. Στη βρεφική και νηπιακή ηλικία τα παιχνίδια μπορεί να είναι πολύ απλά αντικείμενα από ένα κύβο ή ένα σπάγγο μέχρι ένα κουτάλι, που μπορεί να μεταμορφωθεί σε αυτοκίνητο. Από τη σχολική ηλικία και έπειτα, όπου αρχίζει να κάνει την εμφάνισή της η λογική σκέψη η γκάμα παιχνιδιών διευρύνεται. Τα παιχνίδια μπορεί να είναι παζλ, επιτραπέζια ή κοινωνικού τύπου παιχνίδια σε μεγαλύτερες ηλικίες.
  • Αρκετό χρόνο, όσο είναι απαραίτητο για μια δραστηριότητα
  • Συντροφιά στο παιχνίδι, έτσι ώστε το παιχνίδι να γίνει ένα μέσο αλληλεπίδρασης, κοινωνικοποίησης και μάθησης για το παιδί. Το παιχνίδι γονέα και παιδιού συμβάλλει στην εγκαθίδρυση μίας καλής σχέσης και στη βελτίωση της μεταξύ τους επικοινωνίας.

 Μέσα από το παιχνίδι η σχέση τους ενδυναμώνεται, το παιδί νιώθει ότι ο γονέας του ενδιαφέρεται ουσιαστικά για τις ανάγκες του και νιώθει μοναδικό και αγαπητό, συναισθήματα πολύ σημαντικά για το χτίσιμο της αυτοπεποίθησής του.

Τελευταία Άρθρα